Psikoseksüel gelişim
dönemleri belli dönemeçlere sahip olmaktadır. Bebeklikten çocukluğa, çocuklukta
tuvalet eğitimi ve cinsiyet farkındalığına, okula başlamaya ve en son dönemeç
olarak da çocukluktan yetişkinliğe geçişe.
“Ergenlik sendrom
veya hastalık değildir.” Diyor Çocuk Gelişimi Uzmanı
Adil Maviş Belki her
sağlıklı bireyin geçirmesi gereken çocukluktan gençliğe geçişi temsil eden
ruhsal ve bedensel dalgalanmaları içeren bir dönemdir. İşte Maviş’in dikkat
çektiği ve her anne babanın bilincinde olması gereken bilgiler:
Ergenlik Hangi
Yaşlarda Başlar Hangi Yaşlarda Biter
Ergenlik dönemi,
ülkemizde kızlar için 10-12 yaş aralığında erkeklerde ise daha geç olarak 12-14
yaşa denk gelmektedir. Ergenlik döneminde çocuklar bir çok fiziksel, sosyal ve
psikolojik değişimlerin içine girmektedir. Bu dönem aileler ve ergenlik
dönemiyle yüz yüze gelen gençler için engebeli yollara açılmaktadır. Genç bu
dönemde kendini ne tam yetişkin ne de çocuk hissedebilmektedir. Vücudu sen
yetişkinsin derken duyguları ve kişilik yapılanması ona çocuk kaldığını
söylemektedir ve bu dönem 18, 19’lu
yaşlara kadar sürer
Yetişkin Kimliği
Ergenlik Döneminde Olgunlaşır
Gençler bu dönemde en
çok kimlik karmaşası yaşamakta, koruyucu ailesinden uzaklaşmakta,
ebeveynleriyle fikir ayrılıklarına girmekte, sosyal olarak yeni arkadaş
ortamlarında kendine bir yer bulmaya çalışmaktadır. Bu dönemde çocuk kimliğinin
ve kişiliğinin çerçevesini oluşturmaya ve içine kendine uygun resmi
yerleştirmek istemektedir. Ama çerçevesi nasıl olmalıdır? “Ben ailemden
bağımsız ama ailemi içine alan bir bireyim” Peki bu resim nerdedir?
En Hızlı Değişim
Ergenlik Döneminde Gerçekleşir
Bu dönemde ailelerin
en çok söylediği “ çocuğumu tanıyamıyorum”, “nasıl bu kadar asi bir çocuk
olabilir?”, “kimlerle arkadaşlık ettiğini bilmiyorum”, “bizden giderek
uzaklaştı, bizi beğenmiyor” söylemleridir. Çocuk artık, ebeveynin eskiden
tanıdığı, onu hayattan ve her şeyden korumaya çalıştığı birey değil hayatı
kendi algısındaki gibi yaşamaya çalışan bir genç yetişkindir.
Ergenlik dönemindeki
birey fazla adrenalin salgıladığı ve kişiliğini oluşturmak istediği için; gücünün yetmeyeceği görev ve sorumlulukların
içine girebilmektedir. Arkadaş ve akran odaklı olan gençler beden imgesi,
yetenekleri ve hobileri üzerinde daha meşgul olmaktadır. Beden imgesinden
hoşnutsuzluk yeme bozukluğu ile eşlik edilebilecekken; yapamadığı her görev,
bir başkasından alamadığı her onay özgüvenini zedeleyebilmekte ve depresyona
girebilmektedir. Bununla birlikte bu dönemde en çok görülen psikoloji otoriteye
karşı gelme, asi ve hırçın davranışlar, gencin sosyal ortamında kendilerini
ispat etmek adına davranış bozukluğu gösterebilmektedir.
Ebeveyn Olarak
Ergenlik Dönemindeki Çocuklarımıza Nasıl Davranmalıyız?
Bu noktada gençlerin
kendilerini bulmaları, ruhsal sağlıklarını koruyabilmeleri ve hayatı
öğrenebilmeleri için onları desteklemek ve kimliklerini/ kişiliklerini yok
saymadan onları kontrol etmek gerekmektedir. Ebeveynlerin bu noktada yapması
gereken “kaybetmeden buldurmak, yok saymadan varoluşunu görmek”tir. Yani ebeveyn
olarak genci bir birey olarak görmek, ebeveynlik arzuları dışında onun
arzularını görebilmek ve isteklerini yapması için onları desteklemek,
meraklarını utançla kapatmasını engelleyerek alan açmak önemli olmaktadır.
Adil Maviş’e göre
ergenlik dönemlerinin temel sorunları içinde aile olan ilişkilerin zarar
görmesidir. Bu sorunun üstesinden gelmek için ilişkinin korunması gerekir. İşte
ebeveynin daha çok dikkat ederek bu iletişimin kalitesini koruyacağı bazı
ipuçları:
Aşağıdaki duyguları
ona hissettiremiyorsanız, bunun için kendinizi geliştirmeniz gerekebilir;
- Ne olursa olsun seni her şart ve
koşulda seviyorum.
- Seni yargılamadan ve kişisel
kaygılarımı dile getirmeden dinliyorum.
- Eşimle farklı düşünsek bile senin
kararlarını önemsiyorum.
- Zaman zaman sabırsız davranmış
olabilirim fevri tepkilerimden dolayı özür diliyorum.
- Bu hayatta en çok güvenebileceğim
varlık sensin ve bu güveni kaybetmek istemem.
- Farklı kuşakların insanlarıyız ve
seni bu şartlarda anlamam için bana yardımcı ol.
- “Senin iyiliğin için” diye
başlayan ifadelerimde amacım senin kendi sorumluluklarını aldığını görmek
istememden kaynaklanıyor ve bu konuda sen de bana yardımcı ol.
Ergen Ebeveyn
Problemlerinden Bir Uzmandan Nasıl Yardım Alabiliriz?
Onları bir hasta ve
tedavi etmek için psikoloğa götürmek istiyebilirsiniz ama öncelikle “çocuğumla
ilişkimizde bir sorunumuz var.” “Ben ve (baban/annen) bunu çözmek için bir
uzmandan yardım almak istiyoruz bize yardımcı olur musun”? Şeklinde teklifte
bulunabilir ve yardım almak istediğiniz uzmanı araştırırken onun da fikirlerini
alırsanız bu görüşmenin ikiniz içinde verimli geçmesi için iyi bir başlangıç
olacaktır. Artık günümüzde çocuk psikoloğu bulmak ve alandan bir uzmanı
araştırmak referanslarını değerlendirmek ve uzmanlığı konusunda gerekli
bilgileri toplamak çok kolay.
https://www.doktortakvimi.com/adil-mavis
linkini tıklayarak Adil Maviş’ten randevu alabilir yine aynı platformda hizmet
veren
ergen psikolojisi
alanındaki uzmanların referans ve iletişim bilgilerine ulaşarak durumunuza
katkı sağlayacak birine önce soru sorarak iletişime de geçebilirsiniz. ilk
randevudan sonra devamı için nasıl bir yol izleyeceğinizi uzmanınız ile
birlikte karar verebilirsiniz.
